Om mensen te ondersteunen bij het stoppen met zelfverwonden moeten verpleegkundigen investeren in het maken van contact, het positief beïnvloeden van het zelfbeeld bij mensen die zichzelf verwonden en het aanleren van alternatief gedrag. Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum Intensieve Behandeling Palier.
Het empirisch kwalitatief onderzoek toont aan dat er zes fasen te onderscheiden zijn in het proces van het stoppen met zelfverwonden. Een belangrijke conclusie is dat contact als een rode draad door dit proces heen loopt. De zes fasen die te onderscheiden zijn in het proces van het stoppen zijn: leren om grenzen te stellen en contact te maken, positieve eigenwaarde herstellen, inzicht krijgen in eigen gedrag, keuzes leren maken, daadwerkelijk stoppen met zelfverwonden en tot slot het behouden van het alternatief gedrag. Door dit proces te begrijpen kunnen verpleegkundigen beter omgaan met mensen die zichzelf verwonden en de voorwaarden creëren die nodig zijn voor gedragsverandering.
Zelfverwonding is een veel voorkomend fenomeen: uit de literatuur blijkt dat dit gedrag voorkomt bij 21% van de patiënten in de psychiatrie. Het zelfverwondend gedrag heeft grote gevolgen voor de patiënt maar is ook moeilijk voor hulpverleners om mee om te gaan. Het stoppen met zelfverwonden kost veel tijd en doorzettingsvermogen van zowel de patiënt als de hulpverlener. De hulpverlener speelt een belangrijke rol in het proces van het stoppen met zelfverwonden. Het gaat dan vooral om contact maken met degene die zichzelf verwondt. Vanuit dit contact kan de hulpverlener de patiënt ondersteunen om positieve eigenwaarde te ontwikkelen en zichzelf te leren begrijpen, om het contact met zichzelf en anderen te herstellen, en om een bewuste keuze te maken over doorgaan of stoppen met zelfverwonden.
Wetenschappelijke publicatie: Voor het onderzoek selecteerde onderzoeker Nienke Kool van het Centrum Intensieve Behandeling Palier twaalf vrouwen die erin geslaagd zijn te stoppen met zelfverwonden na zichzelf jarenlang ernstig te hebben verwond. De uitkomsten van het onderzoek werden onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift:
Archives of Psychiatric Nursing (Vol. 23, No.1 februari 2009 pp25-31).
